Bu Testleri Bana Neden Yapıyorlar?

İşe alım uygulamaları arasında adaylardan en yoğun tepkiyi çeken ve sevilmeyeni yetenek testi uygulamaları olsa gerek. Hiç kimse yetenek testlerinden hoşlanmaz. Bize biraz lise ve üniversitede maruz kaldığımız çoktan seçmeli hayatı anımsatıyorlar sanırım.

Yetenek testleri farklı amaçlarla uygulanabilir; sayısal yetenek, sözel yetenek, soyut algılama, dikkat vb. Kullanım amacına göre değişkenlik gösterirler. Sayılarla çok fazla uğraşmayı, hızlı ve doğru sonuçlara ulaşmayı gerektiren bir işe aday alınacaksa sayısal yetenek testi uygulanabilir. Finans ve muhasebe alanında çalışanlar ya da satış profesyonelleri gibi. İnsanlarla sürekli iletişim halinde olan, müşteri yöneten, anlaşmalar yapan adaylara sözel yetenek testi uygulanabilir. Yine satış profesyonellerini düşünebiliriz, hatta çağrı merkezi çalışanlarını, yönetici asistanlarını ve benzerlerini. Farklı birçok testle çok sayıda alana ilişkin yetenek değerlendirmeleri yapılabilir. Yetenek testleri kişilerin yetkinliklerini doğru değerlendirmeyi sağlayacak veri sağlar.

Yetenek testleri bir şeyi kesinlikle yapmaz; “zekâ seviyesini ölçmez” :)

Yetenek testleri zekâ testi değildir, kimse bu testlere aldığı kişilerin zekâsını ölçmeye çalışmıyor.

Farklı iş alanlarında işimize dair önemli veriler sağlayan birçok araç kullanıyoruz. İnsan Kaynakları için de yetenek testleri bu araçlardan sadece biri. Çok sayıda sorunun imkânsız bir sürede tamamlanmasını talep etmek üzere hazırlanmıyorlar. Arka planda ilgili uzmanlar tarafından yapılan kapsamlı çalışmalar var. Süre tutulmasının sebebi basit; sorulan soruları sonsuz bir sürede herkes tamamlayabilir. Önemli olan kısıtlı süreyi doğru yöneterek en hızlı ve en doğru şekilde yanıt verebilmekten ibaret… 

Tüm soruları yanıtlamak adayı öne çıkarmaz; bu testler daha önce belirli kontrol grupları üzerinde uygulanarak geçerliliği ve güvenilirliği istatistiksel olarak ortaya konduktan sonra uygulanır ve sonuçlar adayın dâhil olduğu norm gruba göre değerlendirilir. 20 yıl tecrübeli bir yöneticinin test sonucu, üniversiteden yeni mezun olmuş  adayların sonuçlarını içeren bir norm grubuna göre değerlendirilmez. Norm grubu aklınızı karıştırdıysa basitçe çan eğrisi diyelim:) Üniversite son sınıf öğrencisinin sınav sonucu, bir alt dönem öğrencilerinin sınav sonuçlarını gösteren çan eğrisinde değil, kendi grubunun çan eğrisinde değerlendirilir. Sanırım böyle söyleyince daha anlaşılır olacaktır.

Yetenek testleri sizi korkutmasın ya da bunca yıl deneyimden sonra bu testi neden yapıyorum diye düşünmeyin. Uygulamaya ve kendinize güvenin, gerisi kendiliğinden gelecektir. Bunu da bir gelişim imkânı olarak görebilirseniz, size analiz etme, problem çözme ve karar alma süreçlerinizle ilgili çok değerli sırlar verebilir ve en güzeli kendinize dair yeni bir şey öğrenmeniz olur. 

Kendimiz hakkında yeni bir şey öğrendiğimizde yeni bir yere varırız. Haliyle, bir de bu açıdan bakmayı deneyin, bir test uygulamasının size gösterebileceği şeyler çok şaşırtıcı olabilir. 

Image courtesy of Pong at FreeDigitalPhotos.net