Bu Testleri Bana Neden Yapıyorlar?

İşe alım uygulamaları arasında adaylardan en yoğun tepkiyi çeken ve sevilmeyeni yetenek testi uygulamaları olsa gerek. Hiç kimse yetenek testlerinden hoşlanmaz. Bize biraz lise ve üniversitede maruz kaldığımız çoktan seçmeli hayatı anımsatıyorlar sanırım.

Yetenek testleri farklı amaçlarla uygulanabilir; sayısal yetenek, sözel yetenek, soyut algılama, dikkat vb. Kullanım amacına göre değişkenlik gösterirler. Sayılarla çok fazla uğraşmayı, hızlı ve doğru sonuçlara ulaşmayı gerektiren bir işe aday alınacaksa sayısal yetenek testi uygulanabilir. Finans ve muhasebe alanında çalışanlar ya da satış profesyonelleri gibi. İnsanlarla sürekli iletişim halinde olan, müşteri yöneten, anlaşmalar yapan adaylara sözel yetenek testi uygulanabilir. Yine satış profesyonellerini düşünebiliriz, hatta çağrı merkezi çalışanlarını, yönetici asistanlarını ve benzerlerini. Farklı birçok testle çok sayıda alana ilişkin yetenek değerlendirmeleri yapılabilir. Yetenek testleri kişilerin yetkinliklerini doğru değerlendirmeyi sağlayacak veri sağlar.

Yetenek testleri bir şeyi kesinlikle yapmaz; “zekâ seviyesini ölçmez” :)

Yetenek testleri zekâ testi değildir, kimse bu testlere aldığı kişilerin zekâsını ölçmeye çalışmıyor.

Farklı iş alanlarında işimize dair önemli veriler sağlayan birçok araç kullanıyoruz. İnsan Kaynakları için de yetenek testleri bu araçlardan sadece biri. Çok sayıda sorunun imkânsız bir sürede tamamlanmasını talep etmek üzere hazırlanmıyorlar. Arka planda ilgili uzmanlar tarafından yapılan kapsamlı çalışmalar var. Süre tutulmasının sebebi basit; sorulan soruları sonsuz bir sürede herkes tamamlayabilir. Önemli olan kısıtlı süreyi doğru yöneterek en hızlı ve en doğru şekilde yanıt verebilmekten ibaret… 

Tüm soruları yanıtlamak adayı öne çıkarmaz; bu testler daha önce belirli kontrol grupları üzerinde uygulanarak geçerliliği ve güvenilirliği istatistiksel olarak ortaya konduktan sonra uygulanır ve sonuçlar adayın dâhil olduğu norm gruba göre değerlendirilir. 20 yıl tecrübeli bir yöneticinin test sonucu, üniversiteden yeni mezun olmuş  adayların sonuçlarını içeren bir norm grubuna göre değerlendirilmez. Norm grubu aklınızı karıştırdıysa basitçe çan eğrisi diyelim:) Üniversite son sınıf öğrencisinin sınav sonucu, bir alt dönem öğrencilerinin sınav sonuçlarını gösteren çan eğrisinde değil, kendi grubunun çan eğrisinde değerlendirilir. Sanırım böyle söyleyince daha anlaşılır olacaktır.

Yetenek testleri sizi korkutmasın ya da bunca yıl deneyimden sonra bu testi neden yapıyorum diye düşünmeyin. Uygulamaya ve kendinize güvenin, gerisi kendiliğinden gelecektir. Bunu da bir gelişim imkânı olarak görebilirseniz, size analiz etme, problem çözme ve karar alma süreçlerinizle ilgili çok değerli sırlar verebilir ve en güzeli kendinize dair yeni bir şey öğrenmeniz olur. 

Kendimiz hakkında yeni bir şey öğrendiğimizde yeni bir yere varırız. Haliyle, bir de bu açıdan bakmayı deneyin, bir test uygulamasının size gösterebileceği şeyler çok şaşırtıcı olabilir. 

Image courtesy of Pong at FreeDigitalPhotos.net

Mülakatta Nelere Dikkat Etmeliyim?

İş arayanlar için popüler bir soru daha soralım ve yanıtını birlikte arayalım.

Mülakat sürecini "kendini beğendirme telaşına" indirgememekte yarar var, ama yine de bir etki yaratmak gerekiyor.

Sadece mülakata katılan adayın değil, mülakatı yapanın da bir etki yaratması gerekiyor. Adayın ona güvenebilmesi için... Mülakata katılanın da aynı güveni yansıtabilmesi gerekiyor.

Şöyle düşünelim; gününüzün büyük bölümünü birlikte geçireceğiniz ve birlikte bir şeyler yapacağınız kişiye güvenmek istemeniz kadar doğal ne olabilir?

Referans olup "bu kişiyi bu iş için öneriyorum" diyeceğiniz kişiye güvenmek istemeniz kadar doğal ne olabilir?

Masanın diğer tarafına geçtiğimizde sizi bir işe yerleştirmek üzere - bu müşteri firmaya önermek ya da ekibine almak amacıyla olabilir- karşınızda oturan insana güven duymak istemez misiniz? Eğer içinize bir kurt düşerse işi kabul eder misiniz? Etseniz bile huzurla başlayabilir misiniz?

Davranışlarınız, duruşunuz ve söyledikleriniz karşınızdaki kişi üzerinde size dair bir izlenim yaratacak. O halde hem mülakatı yapan hem de aday nelere dikkat etmeli?

Image courtesy of Stuart Miles
 at FreeDigitalPhotos.net

Mülakata saatinde gidin/saatinde başlayın

Eğer bir gecikme olacaksa makul bir süre önce karşı tarafı haberdar edin.

  

Görünüşünüze önem verin

                

Ama abartmayın:) Kendine özen göstermek her zaman puan kazandırır.

Açık iletişim kurun

Karşınızdakini dinleyin. Vereceğiniz cevap yerine gerçekten ne dediğini anlayın, sonra cevabı düşünürsünüz. Merak etmeyin, geç kalmazsınız:)

Beden dilinizin ne anlattığından emin olun

Örneğin ellerinizi masanın altında birleştirmeyin, beden diliniz açık olsun. Eser miktarda özgüven bu problemin kendiliğinden çözülmesini sağlıyor.

            Image source: http://lyp.passionconnect.in/wp-content/uploads/2015/03/body-language.jpg

Sorulara net yanıtlar verin

Kendi kurguladığınız senaryoya göre önceden belirlediğiniz şeyleri anlatmayın, size yöneltilen sorulara açık ve net yanıtlar verin. 

Zaman tanıyın

Karşınızdaki kişiye zaman verin, empati kurun ve anlamaya çalışın -en azından deneyin:)  

Mülakatlarda Nasıl Davranmalıyım?

İş arama sürecinde herkesin dile getirdiği ortak soru; "mülakatlarda nasıl davranmalıyım?"

Yanıtı basit; kendiniz olun...

Olmadığınız biri gibi görünmeye çalışmak olumlu yanıt almanızı sağlamayacak. 

İşe alım süreci ya da bu sürecin bir parçası olan mülakat asla "adayın kendini beğendirmesi" amacıyla sergilenen bir piyes olmadı.

Kendinize güvenin...

Günde 8 saatinizi geçireceğiniz (sanırım bu iyimser bir tahmin oldu; birçoğumuz giderek daha fazla zamanını ofiste ya da evde çalışarak geçiriyor) bir ofisten bahsediyoruz.

Sosyalleşip hayatınıza anlam katacağınız yeni iş arkadaşlarından bahsediyoruz.

Hayatınızı sürdürmek için gerekli bir maaştan, hayatınızı kolaylaştıracak sosyal haklardan bahsediyoruz.

Ve sizi yolun sonunda varmak istediğiniz yere ulaştıracak bir kariyer öyküsünden bahsediyoruz.

Alınmak istediğiniz iş, size bunların ne kadarını sağlayabilecek? Siz onlara ne sağlayabileceksiniz? Bu bir alışveriş ve alışverişlerde pazarlık yapılır.

Soru sormaktan korkmayın...

İşin içeriğini sorun, çalışma şartlarını konuşun, sizi bu şirkette nasıl bir geleceğin beklediğini anlamaya çalışın, son aşamaya ilerlediyseniz şartları açıkça müzakere edin.

Mülakatı yapan kişiyi size sorular soran, kendinizi anlatmak zorunda olduğunuz ve sizi seçme ya da seçmeme kararını verecek olan kişi olarak görmeyin. Neyi ne kadar yapabileceğinizi ve karşılığında ne beklediğinizi açıkça ortaya koyun ki sizin işe gerçekten uygun olup olmadığınızı anlayabilsin. Siz de doğru soruları doğru şekilde sorun ki işin size uygun olup olmadığını keşfedebilin.

Beklentilerinizi açıkça ortaya koyun...

Kim olduğunuzu açıkça ortaya koymaktan çekinmeyin ve işin beklentilerinize uygun olduğundan emin olun. Karşınızda işine hâkim ve yetkin bir profesyonel varsa birlikte doğru noktayı bulabilir ve doğru bir kararı birlikte verebilirsiniz.

Devam edeceğiz:) 

*Image courtesy of franky242 at FreeDigitalPhotos.net